Geschreven door joyceheijnsdijk
In de blogserie Beroepen & studies interview ik mensen met autisme die een beroep uitoefenen of een studie volgen. Dit keer interview ik Laura, student Ervaringsdeskundige. Laura van Dijk is 43 jaar, heeft een zoon van 13 en een hond. Ze heeft eerder de opleiding Sociaal pedagogisch werk gedaan met de uitstroom kinderopvang.
Met deze blogserie wil ik als studiekeuzecoach voor jongeren met autisme, laten zien dat er heel veel mogelijk is. En dat je diagnose niet betekent dat je zou moeten kiezen voor een beroep in de ICT of op een laboratorium. Iets dat veel mensen een logische gedachte schijnen te vinden als je autisme hebt.
Laura van Dijk zit nu aan het eind van het 1e jaar Ervaringsdeskundige niveau 4 en het bevalt haar prima. Ze loopt stage bij een GGZ instelling op de crisis afdeling. Cliënten die daar komen, hebben last van zware depressies, angststoornissen en/of een psychische gevoeligheid.
Laura is moeder van een hoogbegaafde puber met autisme. Dany had van baby af aan al bijzonder gedrag. Hij was slim, erg beweeglijk en liep op zeer jonge leeftijd. Een echte handenbinder. Laura en haar zoon zien veel hulpverleners maar niemand kan Laura goed helpen met de opvoeding en begeleiding van haar zoon. Haar zoon wordt door verschillende professionals gezien, maar een diagnose wordt er niet gesteld. Laura runt op dat moment een goed lopende nagelstudio en besluit zich om te laten scholen naar sociaal pedagogisch medewerker. ‘Ik laat me omscholen, dan doe ik de kennis op die ik nodig heb om mijn kind te begeleiden en dan komt het wel goed’, was haar gedachte.
Op dat moment heeft Laura zelf nog geen diagnose maar is natuurlijk wel autistisch én heeft ADHD. In haar hoofd leek het eenvoudig. Een bijzonder kind opvoeden, met een eigen nagelstudio, een opleiding en stage. Ze ging het gewoon doen. Dat het teveel werd, is achteraf gezien niet zo heel raar. Laura komt in een autistische Burn-out terecht.
Informatie dat bij Laura binnenkomt en hoe ze die verwerkt, gaat anders dan in een niet-autistisch brein. Ze beschrijft het als volgt: ‘Stel, ik denk na over een onderwerp en zie dat als een boom, vervolgens gaan mijn gedachten allerlei kanten op, als de takken van de boom. Dan heb je het over een wirwar van gedachten en nieuwe onderwerpen. En dan ben je er nog niet. Ik heb dan ook weer gedachten over de gedachten, zie die als de blaadjes aan de takken. En denk je dan eens in dat ik in een bos sta. Dat is mijn wereld.’ Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik ben onder de indruk.
Ondertussen is het 2013 en is ze nog steeds op zoek naar de juiste hulp en begeleiding voor haar zoon. Totdat ze bij een organisatie kwam die zei: ‘We gaan met jou beginnen’. Laura is eerst verbaasd maar gaat mee in het voorstel. Laura wordt getest en uit dat onderzoek komt autisme en ADHD. Laura krijgt helaas zelf geen begeleiding. Zij gaan verder met Dany en Laura moet zelf op onderzoek uit. Ze leest veel en gaat andere ervaringsdeskundigen volgen via social media. Haar eigen ervaringen deelt ze op Instagram.
Laura zit inmiddels vijf en half jaar in een autistische burn-out als zij op zoek gaat naar een nieuw doel in haar leven. Wanneer ze in gesprek is met haar stagebegeleider over haar Instagram account @autistic.lautie wordt ze op het idee gebracht om de opleiding Ervaringsdeskundige te gaan doen. ‘Echt wat voor jou’ krijgt ze te horen.
Laura schrijft zich in voor de opleiding Ervaringsdeskundige niveau 4 en ze gaat op zoek naar een stagebedrijf. Dat lukt en in haar stage ondersteunt ze een team van professionals waarvan één de functie van ervaringsdeskundige heeft. ‘Niets leukers dan iemand helpen’ vindt Laura. En die mogelijkheid heeft ze op haar stage genoeg. Ze is boventallig en daarom kan ze haar eigen werkdag indelen.
Laura is met name gevoelig voor overprikkeling. Hier hebben veel mensen met autisme last van. Plotselinge veranderingen zijn niet prettig. Wanneer collega’s onrustig zijn, bijvoorbeeld door een storm, pikt Laura dit op. En wanneer een collega een vrolijke sfeer wil creëren door de radio plotseling hard aan te zetten, zorgt dit ook voor een overkill aan prikkels.
Haar autisme vraagt bescherming tegen overprikkeling maar haar ADHD vraagt om actie. Zie dat maar eens in balans te houden.
Voordelen van Laura’s eigenschappen vanuit haar autisme & ADHD zijn er zeker ook. Zo kan Laura goed analytisch denken, is ze een kei in het observeren van gedrag van de cliënten en Laura denkt altijd 7 stappen vooruit. Dat is weer erg handig bij het bepalen van haar dagprogramma. Dat zit zo: Laura is er voor de cliënten. Dus om haar dagprogramma te bepalen, kijkt Laura wat het programma is voor de cliënten. Heeft de cliënt een gesprek op het programma staan, probeert Laura in te schatten of het een makkelijk of lastig gesprek zal zijn. Misschien een gesprek waar de cliënt tegenop ziet. Laura plant dan van tevoren een contactmoment met die cliënt in. Zodat de cliënt alvast wat emotie of zorg kan uiten.
Zoals veel mensen met autisme is Laura echt een doorzetter. Op de vraag ‘Wat heb jij voor op collega’s zonder autisme’ antwoordt ze: ‘Ik kan niet in-the-box denken, ik denk altijd out-of-the-box’.
Doordat Laura zelf het één en ander heeft meegemaakt én autisme heeft, sluit ze gemakkelijk bij cliënten aan. Cliënten voelen zich daardoor snel gehoord.
Door haar autistische brein heeft ze een andere kijk op dingen. Objectiever en wat meer vanaf een afstandje, zou je kunnen zeggen. Wanneer haar tijdens een observatie iets is opgevallen, noteert ze dat in het rapportagesysteem. Zo kunnen haar collega’s hun begeleiding daarop aanpassen.
Vier leuke aspecten van ervaringsdeskundig begeleider volgens Laura:
Laura ervaart haar team als een fijn team dat overal voor open staat. ‘Ze zijn heel open-minded’.
Om prettig te kunnen werken is het voor Laura belangrijk dat haar collega’s helder zijn in de verwachtingen. Bijvoorbeeld als het extra druk is op de afdeling. Dan wil Laura het liefst concrete opdrachten, omdat het voor haar lastig is om tijdens hectische momenten prioriteiten te stellen en juist dat te gaan doen waar haar collega mee geholpen is.
Nadat Laura zelf haar diagnose had gekregen, voelde ze zich met een kluitje in het riet gestuurd. Men kon nu verder met onderzoek doen naar een diagnose voor haar zoon. Maar voor Laura zelf werd niets gedaan. ‘Nu je weet wat het is, nu kun je verder’. Maar zo werkt het niet, vertelt Laura. Daarom ging ze zelf op onderzoek uit. Het boek “Dit is autisme” van Colette de Bruin werd voor Laura haar Holy Grail. ‘Het is een geweldig boek, als je iets wil uitleggen over autisme’.
Lotgenotencontact was enorm helpend in de verwerking van de diagnose. Het accepteren van de diagnose bleek een heel rouwproces. Ze moest tenslotte afscheid nemen van een toekomst die ze voor zichzelf had gezien. Dit waardevolle contact wil ze ook voor lotgenoten zijn. ‘En het arbeidsperspectief is erg positief. Dat is ook een reden waarom ik heb gekozen voor deze opleiding’.
Op de vraag: “Als je nu terug kijkt naar je studie SPW, zijn er dan dingen die je nu anders doet in je opleiding Ervaringsdeskundige?”, is haar antwoord: ‘Zeker zijn er dingen die ik anders doe. Destijds was ik 30 jaar en on-gediagnostiseerd. Toen wilde ik alles Uber-perfect. Mijn plichtsbesef is groot en dat zorgt ervoor dat ik alles wil doen en alles meer dan goed wil doen. Nu leg ik de lat lager en pak ik het anders aan. Ik doe kleinere stukjes tegelijk en zoek naar zekerheid en voorspelbaarheid. Die zekerheid biedt mij rust’.
Je kent deze waarschuwing misschien wel: In het verleden behaalde successen, zijn geen garantie voor de toekomst. Maar wat denk je van: In het verleden mislukte initiatieven zijn geen belemmering voor een succesvolle toekomst! Laura zegt hierover: Hoe jong of hoe oud je ook bent, empowerment kan altijd!
Geloof in jezelf en ga ervoor! En daar sluit ik me graag bij aan.
Wanneer je een diagnose autisme hebt of je bent depressief geweest, dan bén je toch al ervaringsdeskundige? Daar hoef je toch geen opleiding meer voor te volgen?
Wel dus en dat zit zo:
Als persoon doe je ervaringen op die jou tekenen. Dat kan van alles zijn. Van anorexia, autisme tot mishandeling. Wanneer je trauma’s hebt opgelopen ben je ook ervaringsdeskundig. Denk bijvoorbeeld maar eens aan al die kinderen die ooit uit huis geplaatst zijn. Of die jongeren die in een gesloten jeugdinstelling hebben gezeten. Wanneer je (grotendeels) herteld bent van je trauma’s, wanneer je hebt leren omgaan met je verdriet en pijn, dan ben je ervaringsdeskundige, maar nog niet opgeleid om anderen met een trauma te begeleiden. En dát leer je in de opleiding Ervaringsdeskundige.
Als student ervaringsdeskundige word je voorbereid op een functie van ervaringsdeskundig begeleider. Je kunt de opleiding zowel op HBO als op MBO niveau doen, dus er is altijd een opleiding die past bij jouw vooropleiding. Het is van belang dat je een balans hebt gevonden in je eigen herstelproces, want pas dan kun je er zijn voor anderen. Als ervaringsdeskundig begeleider ondersteun je mensen in het vinden van hun eigen weg in de samenleving. Hoe mooi is dat!
De opleiding wordt duaal (HBO) en BBL gegeven. Je gaat dus werken en studeren tegelijk. Je krijgt vakken als psychologie, sociologie, agogiek en ethiek. Maar denk ook aan krachtgericht werken, innoveren en profileren (vakken HBO). Presentie benadering, psychische verschijnselen, empowerment en methodische gespreksvoering zijn vakken die bij de MBO opleiding genoemd worden.
Voor deze opleiding ga je één dag per week naar school en werk je daarnaast 16 tot 32 uur. Dat kan per school verschillend zijn. De opleiding wordt door het hele land gegeven. Ga vooral op zoek naar een school waar jij je prettig voelt maar als voorbeeld vind je hier informatie van Fontys Hogeschool en hier informatie van het Summa college
Ben je benieuwd welke opleidingen of beroepen er nog meer verschenen zijn in de blogserie Beroepen & studies? Lees dan deze blog over het beroep van bewegingsagoog of de blog over de studie Dramatherapie. Allemaal persoonlijke verhalen van (tot nu toe) vrouwen met autisme.
Heb je autisme en heb je zin om aan de slag te gaan met je studiekeuze, dan help ik er graag bij. Vul het contactformulier en ik mail je snel terug. Wil je mij eerst wat beter leren kennen, kijk dan op mijn Wie is Joyce pagina of volg me op Instagram joyce@JHob of LinkedIn
Maak een afspraak voor een gratis en vrijblijvend intakegesprek om samen de mogelijkheden te bespreken.
