Waarom een TMA?
Via social media lees ik geregeld berichten over het Voortgezet Onderwijs (VO), passend onderwijs, studie keuze en studie uitval. Het levert stress op. Als studiekeuzecoach ben ik ervan overtuigd dat een Talenten Motivatie Analyse (TMA) mooie inzichten geeft en veel van de stress kan voorkomen. Maar terug naar de studiekeuze begeleiding die jongeren krijgen op het VO. Hoe helpend is deze begeleiding eigenlijk? En is dit voldoende voor jongeren met autisme? Langzamerhand ontstond er bij mij deze aanname:
LOB voldoet niet bij het kiezen van een studie
LOB staat voor Loopbaanoriëntatie en begeleiding. Het is een studiekeuze programma dat uit meerdere onderdelen bestaat en dat jongeren ondersteunt in het kiezen van een vervolgopleiding. Mijn drie zoons hebben alle drie zo hun kritiek op het LOB programma en ze vertelden dat het hen in ieder geval geen beslissende studiekeuze heeft opgeleverd. Ook de vrienden die ik sprak gaven hetzelfde beeld.
Een studie kiezen is voor de meeste jongeren een opgave. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk. Er is ook zo veel keuze. Op het voortgezet onderwijs moeten jongeren met 14-15 jaar een profiel kiezen. Het profiel bepaalt je vakkenpakket en dat is weer bepalend voor een vervolgstudie. Alsof ze op die leeftijd al weten wat ze later willen worden!
Vervolgens krijgen ze op de middelbare school het LOB-programma dat ze moet helpen om een beroep te kiezen.
Ik spreek geregeld jongeren maar geen van allen zijn enthousiast over het LOB programma van hun middelbare school. Dat ligt deels aan aan de pubertijd: Zonde van je tijd en je krijgt er geen cijfer voor, dus waarom zou je er moeite voor doen? Maar is volgens mij meer aan de hand.
Zeker als het gaat om jongeren met Autisme en ADHD.
Het programma helpt jongeren in hun onderzoek naar het beroep dat ze later willen uitvoeren en de opleiding die ze daarvoor nodig hebben. Natuurlijk is het belangrijk dat een middelbare school ze hierbij ondersteund. En het is ook logisch dat ze daar een programma voor inkopen. Ik vermoed echter dat het LOB programma voor jongeren lang niet altijd voldoende is om tot een keuze te komen.
Tijd voor een onderzoek
Daarom besloot ik een oriënterend onderzoek te doen. Daarin konden jongeren aangeven of ze het LOB programma nuttig vonden en of het LOB programma bepalend is geweest voor hun studiekeuze. De doelgroep waarop ik me heb gefocust zijn jongeren met Autisme en/of AD(H)D. Ouders van een jongere met autisme en/of AD(H)D heb ik ook betrokken bij het onderzoek. 80% van hen gaf aan dat zij het LOB programma niet nuttig vonden. Hier lees je meer over dat onderzoek.
Ik heb diverse ouders en jongeren gesproken en hun verhalen gehoord. Het ene verhaal meer emotioneel geladen dan het andere. Wat ook opviel is dat jongeren die thuisonderwijs krijgen lang niet allemaal een LOB programma kunnen volgen. Naar schatting heeft eenderde van alle thuiszitters een diagnose in het autistisch spectrum (bron: Nederlandse Vereniging voor Autsime) Dat is nogal wat!
Er moet iets gebeuren voor die jongeren met autisme!
Op de website van HBO Bachelors las ik dat er 2290 HBO opleidingen zijn en 80 onderwijsinstellingen. Daarnaast zijn er ontzettend veel beroepen waarvan jongeren niet kunnen inschatten wat het beroep inhoudt. Sterker nog, we leiden nu op voor beroepen die nog niet bestaan. Raar maar waar! Nu is er gelukkig een aanvullend instrument om jongeren te helpen met de studiekeuze: de TMA.
TMA bij studiekeuze
Het is dus niet verwonderlijk dat een jongere het moeilijk vindt om een keuze te maken. Toch hoeft het niet te moeilijk te zijn. Met een TMA kom je te weten wat je talenten zijn en dat zijn er vaak meer dan je denkt! In een talentgesprek wordt uitgelegd hoe je dit kunt koppelen aan de verschillende opleidingen en dan hoef je alleen nog naar de Open Dagen te gaan van de opleidingen die jou interesseren. Piece of cake zou je zeggen. Is natuurlijk niet helemaal zo, maar het is zeker een goed begin. Als studiekeuze coach help ik graag om een favoriete top 3 studies te maken, waarna er met een gerust hart gekozen kan worden.
De uitkomst van mijn oriënterend onderzoek sloot aan bij hetgeen mijn zoons hadden aangegeven en wat ik las via de media. Toch is het LOB programma is wel degelijk nuttig. Met name als je als ouders het programma gebruikt om met je kind in gesprek te gaan over zijn of haar toekomst. Het doorlopen van het programma zet de jongere aan het denken en dat is een belangrijk onderdeel van het proces om tot een keuze te komen.
Wil je weten wat een TMA voor jou of je kind kan betekenen?
Laat je gegevens hier achter en ik neem contact met je op. Een eerste gesprek is altijd kosteloos.
Als je wilt heb ik ook nog de Gratis JHob Studie-Mindmap voor je. Dit is een hulpmiddel om zelf met je kind in gesprek te gaan over zijn (of haar) toekomst. Echt heel handig.
Klik hier om om de Studie-Mindmap te downloaden.
Ik ben benieuwd wat je vindt van deze blog. Laat je hieronder een reactie achter?
Interessant Joyce! Ik denk dat er met het LOB programma in principe niet heel erg veel mis is maar meer met het feit dat het te algemeen is. Het is voor de leerlingen té algemeen, té ver van bun bed en in hun ogen té saai. Omdat het klassikaal is “ondergaan” ze de les zonder er zelf actief mee bezig te zijn. Zodra ik als stagecoördinator hier 1 op 1 met ze aan de slag gaat komt er vaak veel meer uit. Helaas is dat voor een decaan of stagecoördinator onhaalbaar en denk ik dat ouders veel meer bij het LOB programma betrokken zouden moeten worden.
Ik heb je mindmap onlangs voor mijn eigen zoon gebruikt en dat was zéker handig. Gaf structuur aan het denkproces. Dank je wel!
Het LOB programma is zeker bruikbaar, in mijn ogen echter meer als leidraad en gespreksstof dan richting-bepalend. Het is inderdaad te algemeen, daar ben ik het met je eens. Voor jongeren met autisme is nóg meer maatwerk nodig en VO biedt dat niet voldoende. Dat is mijn ervaring tenminste.
Fijn dat je de mindmap hebt kunnen gebruiken, top!
TMA is door COTAN als onbetrouwbaar en niet valide beoordeeld.
Kun je dat ook aantonen Ramon? TMA is namelijk sinds 2022 wel degelijk geregistreerd bij Cotan