Van boeken lezen leer je ontzettend veel. Daarom doe ik het ook zo graag. Om jullie mee hierin mee te nemen schrijf ik reviews. Dit keer een review over Zondagsleven van Judith Visser. Judith heeft ruim 10 boeken op haar naam staan. Zondagskind en Zondagsleven gaan over haar leven als vrouw met autisme.

Toen ik in 1989 begon als leerling verpleegkundige in de zorg gehandicaptenzorg, wilde ik al meer lezen over Autisme. Ik vond het zo’n boeiend onderwerp! Het enige boek dat ik destijds kon vinden over autisme, was een boek, geschreven door een moeder. De titel ben ik helaas vergeten.

Het boek ging over haar zoektocht met haar autistische zoon. Ik weet nog goed dat het boek echt indruk op mij maakte. Moeder beschreef momenten waarin zij machteloos en boos, schreeuwde tegen haar kind, omdat hij anders niet op haar reageerde. Ze schaamde zich daar ook voor.
Aan het eind van het boek is de jongen volwassen en schrijft hij zijn over dat schreeuwen: ‘Pas als mijn moeder tegen me schreeuwde, drong ze tot me door’.
Precies deze passage heeft ervoor gezorgd dat ik genuanceerd naar gedrag ben gaan kijken. En 30 jaar later doe ik dat nog steeds.

Judith Visser

Er is intussen veel geschreven over autisme. Vaak door professionals of door ouders. De laatste jaren komen er gelukkig meer boeken op de markt die geschreven zijn dóór mensen met autisme. Boeken zoals Zondagsleven geschreven door Judith Visser.

Eerder schreef ze Zondagskind (2018). Een boek waarin ze beschrijft hoe het voor haar was om als kind op te groeien met autisme. Ze was eigenlijk niet van plan om een vervolg te schrijven. Ze zegt er dit over: ”Toen ik het boek eenmaal had geschreven, kwam er voor mij een duidelijke punt achter het verhaal. Het bleek echter een komma”.

Hoe gaat het verder met Jasmijn?

Haar lezers wilden weten hoe het verder ging met Jasmijn Vink. (De hoofdpersoon kreeg een naam met dezelfde initialen als Judith zelf heeft) Hoe was het haar gelukt om een leven te leiden dat bij haar paste? Hoe lukt het haar om als volwassene overeind te blijven? Het hebben van autisme is geen successtory, het gaat namelijk niet over als je eenmaal een beetje je weg hebt gevonden. Judith schrijft in haar nawoord: ‘Autisme is iets blijvends en het is noodzakelijk een manier te vinden om je leven daar zo goed mogelijk op af te stemmen’. Vandaar toch een vervolg.

Rinkelende telefoons, felle lampen, rumoerige collega’s én haar hond mag niet mee. Voor Jasmijn Vink is het dagelijkse kantoorleven een ware beproeving. Ze wil schrijfster worden. Maar hoe kun je schrijven als je doodop uit je werk komt en je vrije dagen nodig hebt als hersteltijd? Jasmijn bedenkt een plan en creëert tijd om te schrijven. Ze vindt uiteindelijk een uitgever die haar boek wil publiceren. Terwijl zij schrijft, lees je mee wat er nog meer gebeurd in haar (liefdes-)leven.
De ondertitel van het boek is vast niet voor niets ‘Liefde in tijden van autisme’.

Een passage uit het boek: (Jasmijn heeft haar vriend Nick aan de telefoon)
‘En als je ze nou vertelt dat je autisme hebt? Dat het voor jou gewoon bijna niet te doen is om langer dan een paar minuten in zo’n kantine te zitten? Dan hebben ze tenminste een verklaring voor jouw gedrag’.
‘Nee.’

‘Ik bedoel maar-’
‘Het gaat ze geen bal aan.’
‘Maar het zou voor jezelf misschien een hoop dingen makkelijker maken. Denk je zelf ook niet?’
‘Nee, ik snap niet hoe jij daar zo zeker van kunt zijn. Ik denk juist dat ze me dan helemaal niet serieus meer nemen. Dan ben ik ineens die debiel van de receptie. Daar zit ik echt niet op te wachten’.

Ik zou me niet op andere gedachten laten brengen. Het was niet dat ik me voor mijn autisme schaamde, maar ik vond het iets persoonlijks. En persoonlijke dingen deelde ik niet met mensen bij wie ik me niet thuis voelde. Misschien dat ik het op een dag aan Gisella zou vertellen. En wellicht ook aan Tim. Maar de rest?
Die mochten wachten tot mijn boek er was.

Geen roman maar een autofictie

Hoewel Zondagsleven autobiografisch is, is het geschreven als een roman. Deze roman is gebaseerd op het leven van Judith Visser, het is een Autofictie. Het leest dan ook heel prettig. Hoe Jasmijn haar autisme ervaart, is hoe Judith haar autisme ervaart. Met het grote verschil dat Judith haar diagnose kreeg toen ze 36 was.

In het nawoord schrijft Judith: ‘Autisme is niet het einde van de wereld. Het is een ándere wereld’. Meer begrip en meer ruimte voor mensen die in een andere wereld leven, is wat Judith wil bereiken met haar boek.

Over Judith Visser

Judith Visser is op 29 januari 1978 geboren in Rotterdam. Ze schreef 13 boeken en een reeks korte verhalen. En ze werkt al weer aan een nieuwe roman (2021-2022). Wil je meer te weten komen over Judith? Neem dan eens een kijkje op haar website Judithvisser.nl

Conclusie

Review van het boek Zondagsleven van Judith Visser

Niet iedereen met autisme ervaart de wereld zoals Jasmijn. Ieder persoon met autisme is anders, weet ik uit ervaring. Maar het is een boek dat een treffend inkijkje geeft in het leven met autisme. Verder vind ik het boek bijzonder prettig lezen. Het is echt een aanrader als je meer wilt weten over vrouwen met autisme en tegelijk lekker ontspannen een boek wilt lezen.

Echt een boek om zelf te hebben. Zondagsleven kun je hier bestellen. Zondagskind bestel je via deze link.
Wil je meer weten over wie ik ben en wat ik doe? Kijk dan op de pagina Wie is Joyce

ps: Check het JHob logo en dan weet je meteen waarom de kaft van Zondagsleven mij aanspreekt 😉

Autisme: dat is toch dat je supersnel kunt uitrekenen dat 7 augustus 1984 op een dinsdag viel? Nou…nee. Bianca Toeps heeft zelf autisme en ze legt in haar boek haarfijn uit wat autisme is en wat het betekent als je autisme hebt.

‘Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit’ is een boek óver Autisme dóór iemand met Autisme. Er wordt nog altijd veel over ons gepraat maar weinig naar ons geluisterd, schrijft Toeps.
Ze beschrijft in het kort wat autisme inhoudt volgens de DSM-5. Dit staat voor De Diagnostic ans Statistical Manual of Mental Disorder, editie 5. Of zoals Toeps het zegt: het Grote Jonge Woudlopers Handboek, maar dan voor psychiaters.

Toeps schrijf luchtig over een pittig onderwerp. Ik vind het dan ook een zeer leesbaar boek dat ik anderen zeker kan aanraden.
‘maar je ziet er helemaal niet autistisch uit’ is een autobiografisch boek dat Toeps aanvult met weetjes en stukjes wetenschap. Haar eigen mening klinkt er duidelijk in door.
Wat mij betreft is dat zeker geen probleem maar wil je precies weten wat de wetenschap inhoudt, dan kun je je daar zelf nog in verdiepen.

De discutabele geschiedenis van Meneer Asperger

In de DSM-4 werd er onderscheid gemaakt in verschillende vormen van autisme. Zoals het syndroom van Asperger. Mensen met een hoger IQ en in combinatie met autisme kregen de diagnose Asperger. Dit was mij wel bekend. Maar wie Meneer Asperger nu eigenlijk was, wist ik niet. Hij blijkt een kinderarts in de tijden van nazi-Duitsland te zijn geweest. En die, helaas maar waar, gebruikte kinderen met autisme voor zijn onderzoek.
Toeps geeft aan inmiddels de term Asperger niet meer te willen gebruiken en daar sluit ik me helemaal bij aan.

School

All was well, schrijft Toeps. Totdat ze naar school moet. Ze beschrijft één van haar herinneringen waarin ze zich totaal onbegrepen voelde:
Jullie zitten in groep 1, dus jullie kunnen niet schrijven…’,zei de juf op een dag. ‘Ik kan wel schrijven!’, riep ik. ‘Niet zoals het hóórt’, zei de juf, ‘dus jullie krijgen nu allemaal dit geprinte label, om op jullie geknutselde boekje te plakken.’ Ik was boos. Voelde me gekwetst, niet gezien. Ik had er helemaal geen zin meer in. Dat stomme boekje. Ik plakte het label erop, ondersteboven, omdat ik mentaal al was uitgecheckt en daarom niet doorhad dat het boekje verkeerd om voor me lag. ‘Je label zit fout , Bianca!’ mopperde de juf. ‘Zie je nou wel dat je niet kunt lezen en schrijven?’
Je begrijpt wel dat ik boos thuiskwam die dag.

Tokio

Bianca Toeps is ieder jaar een paar maanden in Tokio. Ze vertelt in haar boek waarom ze zich daar zo prettig voelt. Het cultuurverschil is groot en dat bevalt haar goed. Ze beschrijft dat in tegenstelling met New York, in Tokio mensen je niet aanstaren. Eigenlijk dat in Tokio alles rustiger is dan elders. En ja daar is ze vreemd. Maar meer vanwege haar Europese voorkomen dan iets anders. ‘Landen en culturen leerden me dat ik kan kiezen te zijn, waar ik me het meest comfortabel voel,’ schrijft ze. Als jongerencoach vind ik dat natuurlijk een ontzettend mooie ontdekking.

Acht dingen die Bianca Toeps niet meer wil horen:

Aan het eind van het boek beschrijft Toeps acht dingen die ze niet meer willen horen:
1. Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit
2. Weet je zeker dat je geen nieuwetijdskind bent?
3. Heeft je moeder je genoeg liefde gegeven?
4. Ik hang altijd mijn overhemden op kleur, ik ben zó autistisch!
5. Iedereen wil tegenwoordig maar een labeltje
6. Ik geloof niet in labels, jij bent gewoon jij!
7. Je bent geen autist, je hebt au-tis-me
8. Het komt vast door de vaccinaties

Ze legt ook uit waarom ze deze 8 punten niet meer wil horen. Maar dat moet je zelf maar gaan lezen. Bestellen kan hier bij Bol

Het is een fijn boek dat ik met veel plezier gelezen heb. Ik wilde weten hoe Bianca Toeps, als vrouw met autisme, verschillende situaties ervaart. en ik was benieuwd naar de voorbeelden die ze zou gebruiken. En ik was benieuwd naar de tips die ze zou geven. Het mooie van het boek is ook dat ze niet alleen haar verhaal beschrijft maar ook het verhaal van twee andere vrouwen met autisme. Je krijgt zo een breder beeld van vrouwen met autisme.
Heel handig voor mij als jongerencoach en als moeder in een mannengezin waar autisme een belangrijke rol speelt.

De titel

De titel van het boek viel mij ook op. ‘maar je ziet er helemaal niet autistisch uit’. Zonder hoofdletter M, en dat intrigeert mij dan ook weer maar dat terzijde. Uit ervaring weet ik dat autisme geen ‘gezicht’ heeft. Hoe ziet autisme er uit? Als Dustin Hoffman in Rainman? of als Jim Parsons als Sheldon Cooper in The Big Bang Theorie? Wat een onzin.
Mijn jongste zoon heeft klassiek autisme en is gewoon een vlotte knul om te zien met een leuke smaak over mode. Je ziet absoluut niet aan hem dat hij autisme heeft. Dat is zowel fijn als niet fijn. Hij is op school vaak overschat en dat heeft tot de nodige hindernissen geleidt.
Ik vermoed dat als je tegen hem zegt dat hij er niet autistisch uitziet, dat hij dat als een compliment beschouwt.
Realiseer je dan wel dat áls je dat zegt, dat jij blijkbaar een vooroordeel hebt over hoe autisten eruit horen te zien.

Onlangs heb ik Zondagsleven gelezen, van de schrijfster Judith Visser. Ook weer een mooi boek. De review over Zondagsleven lees je hier.

En verder

Ben je op zoek naar een coach? Iemand die je kan ondersteunen bij het zoeken naar een studie, het onderzoeken van talenten of coachen bij een sollicitatie? Ik help je graag. Stuur me een bericht via het contactformulier.

Als je wilt, volg mij dan op Facebook en LinkedIn