Een blog over hoe Mees zijn afstudeerstage vond en waarom ik ervoor kies om jongeren met autisme te coachen

Er wordt mij wel eens gevraagd waarom ik het zo geweldig vind om jongeren met autisme te coachen. Om dit duidelijk uit te leggen, zal ik het verhaal vertellen van mijn buurjongen en buurmeisje. Beiden hebben een diagnose in het Autisme Spectrum Stoornis. (ASS)

Omwille van de privacy noem ik ze maar even Mees en Lisa.
Mees is 23 jaar, 4e jaars HBO ICT student en Lisa is 21 jaar. Zij studeert MBO Ruimtelijke vormgeving. Hun moeder is twee jaar geleden overleden en ze wonen beiden bij hun vader. Eén deur verder dus.

Mijn contact met Mees en Lisa is niet zo heel intensief. Mees zwaait wel altijd als hij het hondje gaat uitlaten en hij ziet me achter mijn computer zitten.
Lisa weet waarschijnlijk wel dat ik daar zit, maar ze kijkt niet. Ze is gefocust op het uitlaten van het hondje. Wanneer ik haar tegenkom en ik groet haar, dan groet ze terug. Daar blijft het contact bij.
Nu weet ik dat contact maken als je autisme hebt geen vanzelfsprekendheid is. Dus wat mij betreft is het prima.

Deze zomer

In de gesprekken die ik de afgelopen jaren met vader had en ik vroeg daarin naar de kids, kwam geregeld een aantal kwesties naar voren. Kwesties waarvan ik dacht: ‘daar zou ik ze wel mee willen helpen’.
Die gelegenheid kwam deze zomer. Zowel Mees als Lisa stonden er open voor om een talentenscan te doen. Eerst wat onwennig en niet helemaal overtuigd wat het voor hen kon betekenen. Maar toch ook wel nieuwsgierig. Lisa is dyslectisch dus ik sprak met haar af dat ik de vragen zou voorlezen.

Echt zó leuk!

Mees en Lisa vonden allebei goed dat vader mee luisterde met het talentengesprek. En hoe verder die gesprekken vorderden en hoe meer ze over zichzelf te weten kwamen, hoe meer je ze zag gaan stralen. Je merkt het doordat ze nét iets rechter op gaan zitten, aan een twinkeling in hun ogen of een stem die een toonhoogte omhoog gaat als ze zeggen: ‘Oh já?’
Echt, zo leuk!

Waar Mees nuchter is en weinig behoefte heeft aan aanzien, is Lisa opvallend. Zij wil graag gezien worden en krijgt graag complimenten van anderen. Krijgt ze die, dan gaat ze nog beter functioneren.
Mees functioneert op zijn best wanneer hij binnen een opdracht de vrijheid heeft om zijn eigen gang te gaan. Complimenten van anderen heeft hij niet echt nodig om gemotiveerd te blijven.
Nuchter en opvallend zijn talenten die Mees en Lisa en hebben en waarvan ze zich niet bewust waren.
Zowel Mees al Lisa herkenden zich erg goed in hun rapportage. Maar dat ze ook zo veel talenten hebben, was echt een openbaring voor ze.

Mensen met autisme niet flexibel en snel overprikkeld, hoor je vaak. Dat klopt voor een aantal mensen met autisme. Maar lang niet voor iedereen.
Mees kan – ondanks zijn autisme – wel degelijk zijn aandacht spreiden en hij kan zich ook goed afschermen van geluiden om hem heen. Tijdens het talentengesprek werd hij zich daarvan pas echt bewust, toen hij vertelde over zijn manier van werken. Dit betekent dus iets voor zijn toekomstige werkomgeving. Samenwerken in een kleine groep gaat hem goed af. Dat bleek uit de scan en Mees vertelde hoe hij dit deed tijdens zijn studie. Ook dat is belangrijk om helder te hebben voor de toekomst.
Lisa daarentegen is creatief en staat graag in het middelpunt van de belangstelling. Wanneer iets niet gaat werken, dan kan Lisa dat gemakkelijk loslaten. Dit is niet iets wat mensen verwachten bij autisme. Ook goed om te weten dus. Lisa is zich nu bewust van dit talent.

De afstudeerstage

Het allermooiste komt nog.
Aan het eind van het talentgesprek vroeg ik Mees nog: ‘Hoe gaat het eigenlijk met je sollicitatie voor je afstudeerstage?’ Daar raakte ik een teer punt. Want het liep voor geen meter. Voor de zomervakantie had hij drie sollicitaties verstuurd. Hij had één afwijzing ontvangen en van de andere twee had hij niets meer gehoord. En op mijn vraag wat zijn studiebegeleider hem had geadviseerd, antwoordde hij: ‘dat ik die twee even achterna moest bellen’.

Nu willen jongeren tegenwoordig sowieso niet graag bellen, lijkt wel. Maar Mees het advies geven om ‘er achteraan te bellen’ sloeg de plank helemaal mis. Mees heeft geen idee wie hij moet bellen.
Hij heeft gesolliciteerd naar een info@ mailadres. En als je al iemand aan de lijn krijgt, wat moet je dan zeggen? Naar wie moet je vragen? Dit werd ‘m niet dus. Hij wilde het advies niet opvolgen maar wat hij dan wel moest doen? Hij wist het niet.
Dus deed Mees…..niets.
Ik zie dit ook terugkomen bij andere jongeren met autisme.

Ik heb Mees vervolgens de tip gegeven om het advies van zijn stagebegeleider los te laten en opnieuw te beginnen met solliciteren. Dat heeft hij gedaan en binnen twee weken mocht hij bij twee bedrijven op gesprek komen. We hebben het sollicitatiegesprek voorbereid en geoefend met een rollenspel. Zelfs zijn kleding hebben we doorgesproken. Hij ging voor een overhemd en een spijkerbroek. ‘Een jasje past niet bij mij’ zei hij. (Nuchter als hij is) En vol zelfvertrouwen stapte hij bij mij de voordeur uit. Het viel hem een beetje tegen dat hij niet meteen de eerste keer aangenomen werd. Maar bij de tweede sollicitatiegesprek was het raak. Hij heeft zijn afstudeerstage.
Bij een bedrijf dat oog heeft voor de behoeften van werknemers met autisme. Hoe fijn is dat!

Hoe Mees zijn afstudeerstage vond

En Lisa? Lisa en haar vader gingen kort daarna naar een intake voor een project zelfstandig wonen, waar Lisa zich wil aanmelden. In dat gesprek kon Lisa zo goed vertellen over haar talenten dat de intaker graag meer wilde weten over de talentenscan.

Een boost voor hun zelfvertrouwen

Lisa en Mees zijn beiden een stap verder. Ze hebben helder over welke talenten ze beschikken en hoe ze die voor zich kunnen laten werken. We hebben ook gesproken over waar die talenten vandaan komen. En zo hebben ze zichzelf veel beter leren kennen. Een echte boost voor hun zelfvertrouwen. Dit gun je toch iedereen?
Toen ik het appje van vader kreeg, met het nieuws van de afstudeerstage en de intake, heb ik de hele dag lopen stralen.
Het is toch geweldig wat de talentenscan voor Mees en Lisa heeft gedaan! Nu al! En dan te bedenken dat ze de talentenscan de komende jaren nog in allerlei situaties kunnen gebruiken.

Wil je weten wat een talentenscan voor jou kan betekenen? Stel je vraag dan via dit contactformulier en ik neem snel contact met je op.
Er zijn verschillende mogelijkheden voor korte en langere coachtrajecten. De trajecten zijn maatwerk, dus altijd passend bij jouw situatie.

Naast de blog publiceer ik regelmatig tips & trics op Facebook. Volg mij daar en mis niks.

Resultaten van het oriënterend onderzoek

Zowel in mijn persoonlijke omgeving als binnen mijn werk kom ik jongeren tegen die moeite hebben met het vinden van een geschikte opleiding.
De keuze is tegenwoordig ook enorm groot. Echt bizar.
Ik durf te wedden dat er tientallen opleidingen zijn waar je zelfs nog nooit van gehoord hebt. Mijn oudste zoon doet een opleiding Creative Technology, om maar een voorbeeld te noemen. We leiden op voor beroepen die nu nog niet eens bestaan. Dus wat moet je in hemelsnaam kiezen?

Tel daarbij op dat de druk om te presteren groot is.
Via social media zie je vooral mensen die ‘het gemaakt’ hebben.
Ze showen mooie kleding, laten exclusieve reizen zien en rijden dure auto’s.
En daar sta je dan met je 18 jaar.
Je moet gaan kiezen voor je toekomst. Waar doe je goed aan?
Aan de ene kant wil je kiezen voor een opleiding waar je straks dik geld mee kan verdienen en aan de andere kant wil je iets gaan doen waar je je goed bij voelt.

Dág collegegeld, hallo studieschuld.

In mijn omgeving zie ik dat de ene na de andere jongere of niet kan kiezen of in het eerste jaar uitvalt omdat de studie toch niet past. Velen kiezen voor een tussenjaar omdat echt niet weten wat ze willen gaan doen. Ik zie ook dat studenten uitvallen omdat het soort onderwijs tegenvalt. Bijvoorbeeld omdat de studie veel theoretischer is dan ze gedacht hadden.
Dág collegegeld, hallo studieschuld.
Vervolgens loopt de stress alleen maar op. Dat wil je toch niet!?

Dit is niet heel veel anders voor jongeren met autisme of AD(H)D, maar voor hen is de wereld al zoveel complexer. Ik zou hen een verkeerde keuze graag besparen. Je leert van ieder studiejaar, daar ben ik van overtuigd en dus is geen enkel studiejaar een verloren jaar. Maar voor de jongere zelf voelt het meestal niet zo positief.

Vanaf 2007 ben ik me gaan verdiepen in autisme. Twee van mijn drie zoons hebben een diagnose dus het is ook niet zo vreemd dat hier mijn interesse ligt. Ook zij worden niet altijd even goed begrepen en ook voor hen is de druk hoog. Ik zie hen en hun vriendengroep worstelen met de keuzes waar ze voor staan.
Als jongerencoach heb ik de beschikking over een gaaf instrument, de talentenscan. Die wil ik dan ook graag inzetten voor jongeren zoals zij.
Wat je daardoor komt te weten over jezelf is aan de ene kant heel vertrouwd, want het gaat over jezelf. En aan de andere kant heel vernieuwend omdat je de talenten die naar voren komen niet aan jezelf had gekoppeld.

Voor een presentatie die ik begin juni 2020 heb gegeven aan een groep andere jongerencoaches, ben ik op onderzoek uit gegaan. Ik had een sterk vermoeden en ik wilde mijn gevoel en mijn aannames wel eens toetsen.
Mijn vermoeden was:
Klopt het dat als je autisme of AD(H)D hebt, een studie kiezen extra lastig is? En klopt het dat het onderzoeksprogramma dat de middelbare school hiervoor inzet, onvoldoende helpend is?

De resultaten:
90 mensen vulden de vragenlijst in. Daarvan waren 26 personen zelf jongere met autisme of AD(H)D en 64 personen waren ouders van een jongere met autisme of AD(H)D.

  • 80% geeft aan dan het LOB programma van de middelbare school niet nuttig was voor hen. 
    (LOB = LoopbaanOriëntatie en loopbaanBegeleiding)
  • 60% geeft aan dat het LOB programma niet bepalend was voor de studiekeuze
  • 67% geeft aan dat het kiezen van een studie moeilijk was
  • 28% zegt geen hulp te hebben gekregen bij het kiezen van een studie
  • 16% zegt, bij nader inzien toch liever een andere studie gekozen te hebben

Het onderzoek was een kort oriënterend onderzoek. Ik heb geen gebruik gemaakt van een controlegroep, zoals jongeren zonder autisme, AD(H)D. Dat ga ik bij een volgend onderzoek zeker anders doen.
Ik kan dus niet met zekerheid stellen dat het kiezen éxtra lastig is.
Wel kan ik vaststellen dat het LOB programma onvoldoende helpend is.
69 mensen geven aan dat LOB niet nuttig was en 55 personen zeggen dat het LOB programma niet bepalend was voor hun keuze. 25 personen zeggen geen hulp te hebben gehad bij het kiezen van een studie.

Voor jongeren met autisme wil ik het verschil gaan maken.
En dat ga ik doen met mijn kennis over autisme, studies & studeren en natuurlijk de Talentenscan.
De talentenscan is een online onderzoek dat een praktisch persoonlijk rapport geeft. In het rapport staan 22 talenten benoemd.
En dat is reuze handig bij het schrijven van motivatiebrieven, reflectieverslagen en bij het maken van de juiste studie- of baankeuze.
Het helpt gegarandeerd ook om precies de juiste woorden te vinden om jezelf goed te presenteren.

Trouwens, zodra je een keuze moet gaan maken voor een minor of een master, dan kom je weer voor keuzes te staan.
En dan is zo’n persoonlijke rapport uit de Talentenscan harstikke handig.

Als jongerencoach begeleid ik jongeren met autisme bij studiekeuze, studeren en solliciteren. Om dat goed te kunnen doen, lees ik veel en praat ik veel met mensen met autisme. Ik wil weten wat hun ervaringen zijn en hoe ze tot studiekeuzes gekomen zijn.
Soms kom ik beroepen tegen waar ik nog nooit van gehoord heb. En dan denk ik ‘Welke studie zouden ze daarvoor gevolgd hebben?’.
In de blog Hoe je een beroep aan een opleiding koppelt leg ik uit hoe je dat doet. Lees de blog hier

Inschrijven voor een studie

Wist je dat je mag switchen van opleiding als je je maar vóór 1 mei hebt aangemeld? Hoe dat zit lees je op de site van de Rijksoverheid. Wel even naar beneden scrollen tot je bij deze paragraaf bent:
Veranderen van studiekeuze voor 1 september

Wil je een coach die met je helpt orde te scheppen in de talloze keuzes?
Vul hier het contactformulier in en ik neem contact met je op.