Als je mij nu ergens zou tegenkomen, dan zal niets je doen vermoeden dat ik de diagnose ‘autisme’ heb. Zo begint Pascal de inleiding van zijn boek Help, ik ben een autist!
Hij vertelt zijn verhaal chronologisch met geregeld een stap terug naar zijn kindertijd of terug naar een eerder beschreven situatie.
Zoals hij het zelf zegt, kun je het boek zien als ‘een innerlijke reis door het Land van Pascal, waarin andere wetten gelden, waar een andere vaste structuur bestaat en die je doet kennismaken met een ongekende honger naar kennis en vaardigheden’. Gaandeweg neemt hij je mee in zijn zoektocht. Naast de aandacht die hij vraagt voor specifieke onderwerpen, geeft hij na ieder hoofdstuk tips. Het boek is geschreven in de ik-vorm en Pascal heeft het geregeld over ‘deze jongen’ waarmee hij zichzelf bedoelt.
Ik was het al voor ik het wist
Pascal heeft de diagnose pas op latere leeftijd gekregen. Na verschillende andere labeltjes opgeplakt te hebben gekregen, krijgt hij uiteindelijk de diagnose Autisme. Het is dan 2013. Sinds de autismediagnose zijn er bij hem verschillende kwartjes gevallen en begrijpt hij zichzelf veel beter en besluit zelfs om voorrang te geven aan zijn relatie met Laura in plaats van aan betaald werk. Om maar een voorbeeld te noemen.
Talenten
Pascal kan zich goed vastbijten in iets. Het is een echt talent. Dat iets kan een baan zijn of een bepaalde klus. Maar ook het opzetten van het kerstdorp gaat gepaard met concentratie en focus. Stoor hem dan liever niet. Dit talent is net zo goed een valkuil en dat weet Pascal inmiddels als geen ander. Hij vertelt erover als hij het heeft over de verschillende functies die hij heeft gehad.
Om goed te functioneren heeft hij het nodig om gedrag van anderen te observeren, te duiden en te kopiëren. Hij is een kei in observeren geworden. Alles wat hij observeert, bewaart hij in een spreekwoordelijk laatje. Komt hij later een in situatie die hij herkent, dan opent hij een laatje waar de benodigde vaardigheden in opgeborgen zitten.
Niet voor iedere situatie is er een gevuld laatje zoals in een situatie met zijn stiefdochter. Pascal vermoedt dat ze met een gebroken hart thuis gaat komen. Hij is bewust op tijd thuis en zit al klaar met een kopje thee. Maar verder is het laatje leeg. Paniek, paniek, wat nu?
Naast observeren en focus heeft Pascal meer talenten zoals:
- Zorgvuldig
- Praktisch
- Oplettend
- Doelgericht
- Zelfstandig
- Consequent
- Behulpzaam
- Loyaal
Wat een mooi rijtje talenten! In het hoofdstuk ‘Pascals wandeling in de wereld van de gezondheidszorg’ Hij zegt hierover: Doordat ik alles controleer en structureer, scoor ik hoog op deze kwaliteit (Hij doelt hier op zorgvuldigheid). Ik vind ‘controle’ een noodzakelijke pijler in mijn leven én dus een kwaliteit om mijn leven in goede banen te krijgen en te houden.
Als lezer zie ik de zorgvuldigheid ook terug in de wens om het goede goed te doen. Tenminste zo interpreteer ik dat. Zo wil hij graag goed reageren en zat hij daarom klaar met een kopje thee voor zijn stiefdochter. Ook dat is zorgvuldigheid.
Een autist op het liefdespad
Relaties is een thema in het boek. De relatie met zijn ouders, zus en broer. Daarnaast zijn bevindingen op het liefdespad en de keuzes die hij hierin maakte. Pascal beschrijft het verloop van de liefdes relaties die geen succes waren en waarom het wel werkt met zijn vriendin Laura die ADHD heeft. Ook de vader-dochter relatie die hij heeft opgebouwd met zijn stiefdochter beschrijft hij.
Pascal vraagt in zijn boek ook aandacht voor behoeften van mensen met autisme. Hij schuwt daarbij niet om thema’s zoals sexualiteit te benoemen. Hij is daarbij expliciet en open, hij verwoordt zijn verhaal zonder plat te zijn.
Vertrouwen
Een ander thema in het boek is vertrouwen.
Hij beschrijft hoe er in relaties (kan ook een relatie met coach zijn) barstjes kunnen ontstaan die weer kunnen leiden tot een echte breuk. Door het boek heen komt zijn jeugd geregeld terug. Hij beschrijft hoe hij was als kind en hoe moeilijk het geweest moet zijn om hem te begeleiden tijdens het opgroeien. Hij noemt zichzelf ‘meester in manipulatie’.
Pascals vertrouwen wordt meerdere keren beschadigd en dat begint als kind al. Hij krijgt nooit geleerd hoe je hiermee omgaat. Pascal geeft de lezer dan ook de tip ‘Leer een kind met ASS te vergeven’. Had hij als kind leren vergeven, dan had zijn pubertijd (en daarmee het volwassen worden) er vast anders uitgezien.
Tot slot
‘Help ik ben een autist’ is een ervaringsverhaal van een man en je herkent veel van de klassieke symptomen bij autisme. Denk aan prikkelgevoeligheid, sociale interacties die lastig zijn, hyperfocus en de behoefte aan rust, orde en structuur. De symptomen die je ziet bij vrouwen zijn vaak anders. Vrouwen hebben ook die behoefte aan rust, orde en structuur en zijn (vaak) ook prikkelgevoelig maar ze cammoufleren meer en lijken zich meer aan te passen dan mannen. Wil je meer lezen over hoe vrouwen hun autisme beleven? Lees dan deze recensie van Zondagsleven van Judith Visser. Wie weet is dat een boek voor jou.
Lees je graag in het Engels? Dan is ‘Help ik ben een autist’ te bestellen bij Amazon.co.uk. De Nederlandse versie bestel je gewoon via deze link: Help ik ben een autist, ik was het al voor ik het wist.
