Natuurlijk kan dat!
Ik las een post van Natasja op Instagram en werd ontzettend nieuwsgierig toen ik begreep dat zij leerkracht in het basisonderwijs is.
Wat is haar succesformule?
Autisme & Leerkracht basisonderwijs
Ik heb een afspraak met haar om te praten over het beroep van leerkracht basisonderwijs. Natasja heeft autisme en heeft veel plezier in haar werk als leerkracht. Als voorstander van ‘alles kan, als je maar weet wat je nodig hebt’ ben ik natuurlijk heel benieuwd hoe zij haar werk en gezin combineert.
Hoe vaak hoor je niet dat mensen met autisme het advies krijgen om werk te zoeken in een richting met een gestructureerde omgeving, ‘want autisten hebben structuur nodig‘. Of wat vind je van deze uitspraak die een coach van schrijfster en fotograaf Bianca Toeps deed: ‘O je bent fotograaf, wat onvoorspelbaar!’ ‘Da’s toch eigenlijk helemaal niet geschikt voor iemand met autisme!’ (Uit: Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit) Bianca bewijst het tegendeel en dat doet Natasja ook.
Als je werk doet dat aansluit bij je talenten kom je het beste tot je recht.
De talenten zijn leidend en daarnaast wat je nodig hebt om je werk goed te kunnen doen. Er zijn dus tal van mogelijkheden voor mensen met autisme.
Vooraf
Eén van de dingen die ik heb geleerd rondom autisme en communicatie is dit: om te kunnen reageren op een vraag is er vaak bedenktijd nodig. Een vraag moet eerst betekenis krijgen, voordat je er antwoord op kan geven.
Na overleg met Natasja (want ik wist natuurlijk niet of dit ook voor haar geldt) heb ik de avond van tevoren 9 vragen gemaild, zodat ze van tevoren rustig kan nadenken over de antwoorden die ze wil geven.
Het werd een fijn gesprek. Geen vraag-antwoord gedoe. Maar gewoon een gezellig gesprek, alsof we elkaar al langer kenden.
Het interview
Al aan het begin van het gesprek blijkt dat Natasja heel erg van haar vak houdt. Iedere dag is anders en toch heeft een dag wel structuur en regelmaat. ‘Kinderen leren het beste in een rustige omgeving waar de structuur duidelijk is’, is haar ervaring. Structuur en regelmaat aanbrengen is voor Natasja niet moeilijk.
Natasja’s weet ook veel van taal en lezen. Ze is daarom ook de taal en leescoördinator van de school. Ze is graag onderdeel van het team, maar werkt ook graag alleen. En dat is maar goed ook, want lesgeven is eigenlijk een solitair beroep. Er staat niemand naast je met wie je kunt overleggen als je het even niet weet. Je zult zelf een oplossing moeten kunnen bedenken voor dat moment. Je bent op jezelf aangewezen. Natasja vertelde dat dit juist ook het leuke is van lesgeven.
Natuurlijk moet je doelen behalen en moet bepaalde lesstof behandeld worden, maar hoe je dat doet, bepaal je als leerkracht zelf.
Keuzes maken
Natasja heeft gekozen om alleen nog les te geven aan de kinderen in de middenbouw. Ze geeft les aan groep 3 en dat bevalt prima. Er is voldoende structuur en rust in de klas om niet overprikkeld te raken. Daarnaast heeft Natasja afspraken gemaakt met de directie zodat zij op een fijne manier kan werken en toch ook de extra taken kan doen die horen bij het beroep.
Pleinwacht lopen is zo’n taak. Niet favoriet bij Natasja vanwege het lawaai en de enorme hoeveelheid prikkels. Maar lawaai maken tijdens het spelen hoort nu eenmaal bij kinderen. Gelukkig wordt er rekening met Natasja gehouden en loopt zij alleen pleinwacht vlak na of vlak voor haar pauze. Bijvoorbeeld als haar klas na het buitenspelen les krijgt van een vakdocent humanistiek of gym. Dan heeft zij rust en in die tijd kan zij weer even tot rust komen.
Natasja houdt niet alleen van lezen maar ook van ordenen. En waar de ene leerkracht graag pleinwacht loopt, ruimt zij liever het magazijn een beetje op. Ook de boeken in de bibliotheek staan er altijd netjes bij. Zo staan ze zelfs op kleur geordend. Mooi, overzichtelijk en kleurrijk.
Magisch jaar
‘Groep 3 is een magisch jaar’, vertelt Natasja. ‘Kinderen leren lezen en schrijven en daarmee vergroot hun wereld enorm. Tegen de tijd dat de kerstvakantie begint, kunnen ze zelfstandig een boekje lezen. En daar zijn ze dan ook hartstikke trots op’. Dit magische jaar begint altijd wat chaotisch, want iedereen moet zijn plekje nog vinden. Blijven zitten aan je tafeltje en veel minder spelen dan dat je in groep 2 gewend was, dat is wel even wennen. Maar na de herfstvakantie zijn de kinderen daaraan gewend en kan de school routine beginnen.
Niet altijd makkelijk
Het beroep van leerkracht is niet altijd even makkelijk geweest voor Natasja. Ze heeft daarin echt haar weg moeten vinden. Eén van de dingen waar ze tegenaan loopt is wat zij noemt haar ‘trage verwerkingssnelheid’. Vragen die gesteld worden hebben bij haar wat meer tijd nodig om te landen. Dat geldt soms ook voor uitleg of informatie die ze krijgt tijdens een vergadering. Daar heeft ze gelukkig iets op gevonden.
Wanneer een ouder haar iets vraagt waar ze niet onmiddellijk een antwoord op heeft, noteert ze de vraag en komt er de volgende dag op terug.
Natasja is vaak de notulist bij een vergadering. Dat biedt ze zelf aan, zodat ze zich moet blijven focussen en zich niet mag laten afleiden doordat haar collega een mandarijntje zit te eten. Als ze toch twijfelt of ze iets goed begrepen heeft, kan ze vragen om extra uitleg ‘zodat het goed in de notulen komt’. Niemand van haar collega’s vindt dat gek. Sterker nog, ze zullen waarschijnlijk blij zijn dat zij de notulen niet hoeven te schrijven.
Ervaringsdeskundig
Naast de organisatorische talenten die Natasja heeft, heeft ze nóg een groot voordeel ten opzichte van haar collega’s: Ze is ervaringsdeskundige en ze begrijpt kinderen met autisme dus als geen ander! Heerlijk toch als je een juf hebt die snapt wat het is om autisme te hebben.
Als juf begrijpt Natasja dus ook dat kinderen met autisme taal wel eens letterlijk op kunnen vatten. En Natasja vertelt een anekdote uit haar eigen tijd op de basisschool:
‘Als je jarig bent, dan trakteer je. Dus ook bij mij in de klas werd er getrakteerd. Bijvoorbeeld stukjes worst en een blokje kaas op een prikkertje.
Maar ik houd helemaal niet van kaas. En als de juf dan zegt: ‘Als je iets niet lust dan geef je het maar aan je buurvrouw of buurman’. Wat doe je dan?
Ik stak de kaas in mijn broekzak en ging na schooltijd niet meteen naar huis, maar eerst even langs de buurman. Want dat had de juf gezegd!’
Achteraf best grappig natuurlijk.
Het kan dus gewoon
Wil jij ook gaan werken in het basisonderwijs? Houd dan deze tips van Natasja in gedachten:
- Bedenk hoeveel hersteltijd je nodig hebt na een intensieve dag. Parttime werken is dan misschien handiger dan fulltime werken.
- Wees open over je diagnose en wat dit voor jou betekent. Collega’s leren je dan beter kennen en kunnen hulp aanbieden als ze denken dat je dat op prijs zult stellen.
- Maak afspraken met de directie. Bijvoorbeeld dat je een vast klaslokaal hebt, zodat je niet ieder jaar hoeft te verhuizen met je hele boeltje.
- Een vaste duo partner is ook echt een aanrader. En dan natuurlijk een partner waar je een goed klik mee hebt. Na verloop van tijd ken je elkaar door en door en raak je goed op elkaar ingespeeld.
Tips
Als studiekeuze coach wil ik hier graag een 2 tips aan toevoegen.
1. Als je kiest voor een studie in het basisonderwijs, onderzoek dan of je de HBO opleiding leraar basisonderwijs (PABO) wilt doen of de Academische opleiding leraar basisonderwijs. Er is ook nog de AOLB, een combinatie van PABO en pedagogische wetenschappen. De opleiding is veel theoretischer (logisch, want het is aan de universiteit) en uitgebreider. Je kansen op werk zijn niet zozeer groter in het onderwijs, wel breder.
En er is sinds kort nog de optie om de PABO en de ALO ineen te doen. Voor de gymliefhebbers!
2. Voordat je je inschrijft bij een onderwijsinstelling, check dan of je je prettig voelt binnen de gebouwen van die opleiding. Ga er heen en proef de sfeer. Er zijn namelijk ook onderwijsinstellingen die wat kleiner en dus minder massaal zijn.
Ga je droom achterna
Ik hoop vooral dat jongeren hun droom achterna gaan. Dingen doen waar je blij van wordt is zó ontzettend belangrijk. Is het jouw droom om met kinderen in het basisonderwijs te werken? Ga er dan voor!
PS: Je hoeft geen structuur junkie te zijn voordat je aan de opleiding begint. Plannen en organiseren leer je juist in de opleiding!
Weet je nog niet wat je wilt gaan doen? Kijk dan hier wat JHob te bieden heeft voor jongeren
Gebruik je Facebook? Ik ook.
Je vindt JHob hier
