TMA Archives

Waarom een TMA?

Via social media lees ik geregeld berichten over het Voortgezet Onderwijs (VO), passend onderwijs, studie keuze en studie uitval. Het levert stress op. Als studiekeuzecoach ben ik ervan overtuigd dat een Talenten Motivatie Analyse (TMA) mooie inzichten geeft en veel van de stress kan voorkomen. Maar terug naar de studiekeuze begeleiding die jongeren krijgen op het VO. Hoe helpend is deze begeleiding eigenlijk? En is dit voldoende voor jongeren met autisme? Langzamerhand ontstond er bij mij deze aanname:

LOB voldoet niet bij het kiezen van een studie

LOB staat voor Loopbaanoriëntatie en begeleiding. Het is een studiekeuze programma dat uit meerdere onderdelen bestaat en dat jongeren ondersteunt in het kiezen van een vervolgopleiding. Mijn drie zoons hebben alle drie zo hun kritiek op het LOB programma en ze vertelden dat het hen in ieder geval geen beslissende studiekeuze heeft opgeleverd. Ook de vrienden die ik sprak gaven hetzelfde beeld.

Een studie kiezen is voor de meeste jongeren een opgave. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk. Er is ook zo veel keuze. Op het voortgezet onderwijs moeten jongeren met 14-15 jaar een profiel kiezen. Het profiel bepaalt je vakkenpakket en dat is weer bepalend voor een vervolgstudie. Alsof ze op die leeftijd al weten wat ze later willen worden!
Vervolgens krijgen ze op de middelbare school het LOB-programma dat ze moet helpen om een beroep te kiezen.

Ik spreek geregeld jongeren maar geen van allen zijn enthousiast over het LOB programma van hun middelbare school. Dat ligt deels aan aan de pubertijd: Zonde van je tijd en je krijgt er geen cijfer voor, dus waarom zou je er moeite voor doen? Maar is volgens mij meer aan de hand.
Zeker als het gaat om jongeren met Autisme en ADHD.

Het programma helpt jongeren in hun onderzoek naar het beroep dat ze later willen uitvoeren en de opleiding die ze daarvoor nodig hebben. Natuurlijk is het belangrijk dat een middelbare school ze hierbij ondersteund. En het is ook logisch dat ze daar een programma voor inkopen. Ik vermoed echter dat het LOB programma voor jongeren lang niet altijd voldoende is om tot een keuze te komen.

Tijd voor een onderzoek

Daarom besloot ik een oriënterend onderzoek te doen. Daarin konden jongeren aangeven of ze het LOB programma nuttig vonden en of het LOB programma bepalend is geweest voor hun studiekeuze. De doelgroep waarop ik me heb gefocust zijn jongeren met Autisme en/of AD(H)D. Ouders van een jongere met autisme en/of AD(H)D heb ik ook betrokken bij het onderzoek. 80% van hen gaf aan dat zij het LOB programma niet nuttig vonden. Hier lees je meer over dat onderzoek.

Ik heb diverse ouders en jongeren gesproken en hun verhalen gehoord. Het ene verhaal meer emotioneel geladen dan het andere. Wat ook opviel is dat jongeren die thuisonderwijs krijgen lang niet allemaal een LOB programma kunnen volgen. Naar schatting heeft eenderde van alle thuiszitters een diagnose in het autistisch spectrum (bron: Nederlandse Vereniging voor Autsime) Dat is nogal wat!

Er moet iets gebeuren voor die jongeren met autisme!

Op de website van HBO Bachelors las ik dat er 2290 HBO opleidingen zijn en 80 onderwijsinstellingen. Daarnaast zijn er ontzettend veel beroepen waarvan jongeren niet kunnen inschatten wat het beroep inhoudt. Sterker nog, we leiden nu op voor beroepen die nog niet bestaan. Raar maar waar! Nu is er gelukkig een aanvullend instrument om jongeren te helpen met de studiekeuze: de TMA.

TMA bij studiekeuze

Het is dus niet verwonderlijk dat een jongere het moeilijk vindt om een keuze te maken. Toch hoeft het niet te moeilijk te zijn. Met een TMA kom je te weten wat je talenten zijn en dat zijn er vaak meer dan je denkt! In een talentgesprek wordt uitgelegd hoe je dit kunt koppelen aan de verschillende opleidingen en dan hoef je alleen nog naar de Open Dagen te gaan van de opleidingen die jou interesseren. Piece of cake zou je zeggen. Is natuurlijk niet helemaal zo, maar het is zeker een goed begin. Als studiekeuze coach help ik graag om een favoriete top 3 studies te maken, waarna er met een gerust hart gekozen kan worden.

De uitkomst van mijn oriënterend onderzoek sloot aan bij hetgeen mijn zoons hadden aangegeven en wat ik las via de media. Toch is het LOB programma is wel degelijk nuttig. Met name als je als ouders het programma gebruikt om met je kind in gesprek te gaan over zijn of haar toekomst. Het doorlopen van het programma zet de jongere aan het denken en dat is een belangrijk onderdeel van het proces om tot een keuze te komen.

Wil je weten wat een TMA voor jou of je kind kan betekenen?
Laat je gegevens hier achter en ik neem contact met je op. Een eerste gesprek is altijd kosteloos.

Als je wilt heb ik ook nog de Gratis JHob Studie-Mindmap voor je. Dit is een hulpmiddel om zelf met je kind in gesprek te gaan over zijn (of haar) toekomst. Echt heel handig.
Klik hier om om de Studie-Mindmap te downloaden.

Ik ben benieuwd wat je vindt van deze blog. Laat je hieronder een reactie achter?

Ik ben ook te vinden op Facebook en LinkedIn

Vorig artikel

Volgend artikel

Terug naar overzicht

Een blog over hoe Mees zijn afstudeerstage vond en waarom ik ervoor kies om jongeren met autisme te coachen

Er wordt mij wel eens gevraagd waarom ik het zo geweldig vind om jongeren met autisme te coachen. Om dit duidelijk uit te leggen, zal ik het verhaal vertellen van mijn buurjongen en buurmeisje. Beiden hebben een diagnose in het Autisme Spectrum Stoornis. (ASS)

Omwille van de privacy noem ik ze maar even Mees en Lisa.
Mees is 23 jaar, 4e jaars HBO ICT student en Lisa is 21 jaar. Zij studeert MBO Ruimtelijke vormgeving. Hun moeder is twee jaar geleden overleden en ze wonen beiden bij hun vader. Eén deur verder dus.

Mijn contact met Mees en Lisa is niet zo heel intensief. Mees zwaait wel altijd als hij het hondje gaat uitlaten en hij ziet me achter mijn computer zitten.
Lisa weet waarschijnlijk wel dat ik daar zit, maar ze kijkt niet. Ze is gefocust op het uitlaten van het hondje. Wanneer ik haar tegenkom en ik groet haar, dan groet ze terug. Daar blijft het contact bij.
Nu weet ik dat contact maken als je autisme hebt geen vanzelfsprekendheid is. Dus wat mij betreft is het prima.

Deze zomer

In de gesprekken die ik de afgelopen jaren met vader had en ik vroeg daarin naar de kids, kwam geregeld een aantal kwesties naar voren. Kwesties waarvan ik dacht: ‘daar zou ik ze wel mee willen helpen’.
Die gelegenheid kwam deze zomer. Zowel Mees als Lisa stonden er open voor om een talentenscan te doen. Eerst wat onwennig en niet helemaal overtuigd wat het voor hen kon betekenen. Maar toch ook wel nieuwsgierig. Lisa is dyslectisch dus ik sprak met haar af dat ik de vragen zou voorlezen.

Echt zó leuk!

Mees en Lisa vonden allebei goed dat vader mee luisterde met het talentengesprek. En hoe verder die gesprekken vorderden en hoe meer ze over zichzelf te weten kwamen, hoe meer je ze zag gaan stralen. Je merkt het doordat ze nét iets rechter op gaan zitten, aan een twinkeling in hun ogen of een stem die een toonhoogte omhoog gaat als ze zeggen: ‘Oh já?’
Echt, zo leuk!

Waar Mees nuchter is en weinig behoefte heeft aan aanzien, is Lisa opvallend. Zij wil graag gezien worden en krijgt graag complimenten van anderen. Krijgt ze die, dan gaat ze nog beter functioneren.
Mees functioneert op zijn best wanneer hij binnen een opdracht de vrijheid heeft om zijn eigen gang te gaan. Complimenten van anderen heeft hij niet echt nodig om gemotiveerd te blijven.
Nuchter en opvallend zijn talenten die Mees en Lisa en hebben en waarvan ze zich niet bewust waren.
Zowel Mees al Lisa herkenden zich erg goed in hun rapportage. Maar dat ze ook zo veel talenten hebben, was echt een openbaring voor ze.

Mensen met autisme niet flexibel en snel overprikkeld, hoor je vaak. Dat klopt voor een aantal mensen met autisme. Maar lang niet voor iedereen.
Mees kan – ondanks zijn autisme – wel degelijk zijn aandacht spreiden en hij kan zich ook goed afschermen van geluiden om hem heen. Tijdens het talentengesprek werd hij zich daarvan pas echt bewust, toen hij vertelde over zijn manier van werken. Dit betekent dus iets voor zijn toekomstige werkomgeving. Samenwerken in een kleine groep gaat hem goed af. Dat bleek uit de scan en Mees vertelde hoe hij dit deed tijdens zijn studie. Ook dat is belangrijk om helder te hebben voor de toekomst.
Lisa daarentegen is creatief en staat graag in het middelpunt van de belangstelling. Wanneer iets niet gaat werken, dan kan Lisa dat gemakkelijk loslaten. Dit is niet iets wat mensen verwachten bij autisme. Ook goed om te weten dus. Lisa is zich nu bewust van dit talent.

De afstudeerstage

Het allermooiste komt nog.
Aan het eind van het talentgesprek vroeg ik Mees nog: ‘Hoe gaat het eigenlijk met je sollicitatie voor je afstudeerstage?’ Daar raakte ik een teer punt. Want het liep voor geen meter. Voor de zomervakantie had hij drie sollicitaties verstuurd. Hij had één afwijzing ontvangen en van de andere twee had hij niets meer gehoord. En op mijn vraag wat zijn studiebegeleider hem had geadviseerd, antwoordde hij: ‘dat ik die twee even achterna moest bellen’.

Nu willen jongeren tegenwoordig sowieso niet graag bellen, lijkt wel. Maar Mees het advies geven om ‘er achteraan te bellen’ sloeg de plank helemaal mis. Mees heeft geen idee wie hij moet bellen.
Hij heeft gesolliciteerd naar een info@ mailadres. En als je al iemand aan de lijn krijgt, wat moet je dan zeggen? Naar wie moet je vragen? Dit werd ‘m niet dus. Hij wilde het advies niet opvolgen maar wat hij dan wel moest doen? Hij wist het niet.
Dus deed Mees…..niets.
Ik zie dit ook terugkomen bij andere jongeren met autisme.

Ik heb Mees vervolgens de tip gegeven om het advies van zijn stagebegeleider los te laten en opnieuw te beginnen met solliciteren. Dat heeft hij gedaan en binnen twee weken mocht hij bij twee bedrijven op gesprek komen. We hebben het sollicitatiegesprek voorbereid en geoefend met een rollenspel. Zelfs zijn kleding hebben we doorgesproken. Hij ging voor een overhemd en een spijkerbroek. ‘Een jasje past niet bij mij’ zei hij. (Nuchter als hij is) En vol zelfvertrouwen stapte hij bij mij de voordeur uit. Het viel hem een beetje tegen dat hij niet meteen de eerste keer aangenomen werd. Maar bij de tweede sollicitatiegesprek was het raak. Hij heeft zijn afstudeerstage.
Bij een bedrijf dat oog heeft voor de behoeften van werknemers met autisme. Hoe fijn is dat!

En Lisa? Lisa en haar vader gingen kort daarna naar een intake voor een project zelfstandig wonen, waar Lisa zich wil aanmelden. In dat gesprek kon Lisa zo goed vertellen over haar talenten dat de intaker graag meer wilde weten over de talentenscan.

Een boost voor hun zelfvertrouwen

Lisa en Mees zijn beiden een stap verder. Ze hebben helder over welke talenten ze beschikken en hoe ze die voor zich kunnen laten werken. We hebben ook gesproken over waar die talenten vandaan komen. En zo hebben ze zichzelf veel beter leren kennen. Een echte boost voor hun zelfvertrouwen. Dit gun je toch iedereen?
Toen ik het appje van vader kreeg, met het nieuws van de afstudeerstage en de intake, heb ik de hele dag lopen stralen.
Het is toch geweldig wat de talentenscan voor Mees en Lisa heeft gedaan! Nu al! En dan te bedenken dat ze de talentenscan de komende jaren nog in allerlei situaties kunnen gebruiken.

Wil je weten wat een talentenscan voor jou kan betekenen? Stel je vraag dan via dit contactformulier en ik neem snel contact met je op.
Er zijn verschillende mogelijkheden voor korte en langere coachtrajecten. De trajecten zijn maatwerk, dus altijd passend bij jouw situatie.

Naast de blog publiceer ik regelmatig tips & trics op Facebook. Volg mij daar en mis niks.